KLİNİK PSİKOLOJİ VE PDR

KLİNİK PSİKOLOJİ VE PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK 

Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 22 Mayıs 2014  Perşembe günü resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sağlık Meslek Mensupları İle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş Ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik kapsamında Klinik Psikolog görev ve sorumlulukları yeniden düzenlendi. İşte Klinik Psikologların yeni İş Ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik;

Klinik Psikolog Görev ve Sorumlulukları

Klinik Psikolog

1. a)    Uluslararası Hastalık Sınıflandırma (ICD – 10) listesinde F00 ile F99 kodları arasında yer alan hastalıklarda ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak, hastalara eğitimini aldığı terapi ve psikolojik destek hizmetlerini verir.
2. b)   Gözlem ve görüşme teknikleri kullanır; eğitimini almış olmak kaydı ile zeka, kişilik, gelişim, nöropsikolojiktestler, ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi araçları uygular ve yorumlar.
3. c)    Kullandığı ölçme, değerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerine, verdiği psikolojik hizmetlerin ya da eğitim programlarının etkinliğinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar/araştırmalar yapar.

ç) Eğitimini almış olduğu alanlarda hastalara, hasta yakınlarına, ekipteki tüm elemanlara insan ve davranışları hakkında kuramsal ve uygulamalı eğitimler verir.

1. d)   Toplum ruh sağlığını korumaya yönelik faaliyetlere katılır, katkı sağlar.
2. e)    Psikolojik değerlendirme ile hastalık olarak tanımlanmayan ve Ek-1/A de yer alan durumlarda eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar.
3. f)    Gerekli durumlarda bireyler ya da aileleri için krize müdahale, travma ve afetlerde bireysel/grup psikolojik yardım ya da eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar ve/veya yapılmasını önerir.

Ek-1/A

Klinik psikologların ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine

bağlı olmadan psikoterapi yapabilecekleri hastalık olmayan durumlar

1. a) İhmal ve terk (Eş, ebeveyn, tanıdık, arkadaş, diğer kişi veya kişiler tarafından)
2. b) Kötü muamele (Eş, ebeveyn, tanıdık veya arkadaş, resmi otoriteler, çocuk(lar), diğer kişi veya kişiler tarafından)
3. c) Hastalık ve tedavi sonrası dönem

ç) Eğitim ve okuma yazma ile ilgili problemler

1) Okula gidememe

2) Okur-yazar olmama ve düşük düzeyde okuma yazma

3) Okulda başarısızlık

4) Sınavlarda başarısızlık

5) Sınıf arkadaşları ve öğretmenlerle anlaşmazlık ve eğitim intibaksızlığı

6) Eğitim ve okuma yazmayla ilgili diğer problemler

1. d) İş ve işsizlikle ilgili problemler

1) İşsiz kalma,

2) İş değiştirme

3) İş kaybı tehlikesi

4) Stresli çalışma programı

5) İşveren ve iş arkadaşlarıyla anlaşmazlık

6) Çalışmayla ilgili diğer fiziksel ve zihinsel zorluklar

7) İşle ilgili diğer problemler

1. e) Sosyal çevreyle ilgili problemler

1) Hayat-dönemindeki geçişlerde uyum problemleri

2) Sorunlu ebeveyn durumu

3) Tek başına yaşama, yalnız kalma

4) Kültürel uyum güçlüğü

5) Sosyal uzaklaştırma ve red

6) Sosyal çevreyle ilgili diğer problemler

1. f) Çocuklukta olumsuz yaşam olaylarıyla ilgili problemler

1) Çocuklukta sevgi ilişkisinin kaybı

2) Çocukluk döneminde evden ayrılma

3) Çocukluk döneminde aile ilişkilerinde değişme

4) Çocukluk döneminde öz güvenin kaybına neden olan olaylar

5) Yakın çevre içindeki kişi tarafından çocuğun cinsel suistimaliyle ile ilgili problemler

6) Yakın çevre dışındaki kişi tarafından çocuğun cinsel suistimaliyle ile ilgili problemler

7) Çocuğun fiziksel suistimaliyle ile ilgili problemler

8) Çocukluk dönemindeki kişisel korkutucu olaylar

9) Çocukluk dönemindeki diğer olumsuz yaşam olayları

1. g) Yetiştirmeyle ilgili diğer problemler

1) Yetersiz ebeveyn gözlem ve kontrolü

2) Aşırı koruyucu ebeveyn

3) Kurumsal yetiştirme

4) Düşmanlığa eğilimli ve sürekli suçlanan çocuk

5) Çocuğun duygusal ihmali

6) Yetişmede ihmalle ilgili diğer problemler

7) Uygunsuz ebeveyn baskısı ve diğer anormal yetiştirme ile ilgili problemler

8) Yetiştirmeyle ilgili diğer problemler

ğ) Primer destek gruplarıyla ilgili diğer problemler

1) Eş veya arkadaş ilişkisindeki problemler

2) Ebeveynler ve eşin ebeveynleriyle ilişkide problemler

3) Akrabalar ile ilişkide problemler

4) Yetersiz aile desteği

5) Aile üyesinin yokluğu

6) Aile üyesinin ortadan kaybolması ve ölümü

7) Ayrılık veya boşanma sonucunda ailenin parçalanması

8) Aile ve ev halkını etkileyen diğer stresli yaşam olayları

9) Primer destek grubuyla ilgili diğer problemler

1. h) Psikososyal durumlarla ilgili problemler

1) Tehlikeli ve zararlı olduğu bilinen davranışsal ve psikolojik girişimleri isteme ve kabul

2) Danışmanlarla anlaşmazlık

3) Psikososyal durumla ilgili diğer problemler

ı) Cinsel eğilim, davranış ve uyumla ilgili danışma

1) Cinsel eğilimle ilgili danışma

2) Cinsel davranış ve uyumla ilgili danışma

3) Üçüncü kişinin cinsel davranış ve uyumuyla ilgili danışma

1. i) Sağlık servislerine diğer danışma ve tıbbi tavsiye için gelen kişiler,

1) Teşhis edilmemiş korku verici şikayeti olan kişi

2) Araştırma bulgularının açıklaması için görüşme yapan kişi

3) Alkol kötüye kullanımı için danışma

4) İlaç kötüye kullanımı için danışma

5) Tütün kötüye kullanımı için danışma

1. j) Yaşam-yönetim güçlüğü ile ilgili problemler

1) Tükenme

2) Kişisel özelliklerin vurgulanması

3) Dinlenme ve gevşemenin olmaması

4) Stres, başka yerde sınıflanmamış

5) Yetersiz sosyal yetenek,

6) Sosyal rol çatışması,

7) Yeteneksizliğe bağlı olarak aktivitelerin sınırlanması

8) Yaşam-yönetimi güçlüğüyle ilgili diğer problemler

Olarak tanımlanmıştır.

Tanımlamalar ve alınan eğitimler dayanağında Psikolojik Danışma ve rehberlik lisans mezunlarının klinik psikoloji yüksek lisans yapmaları bilimsel ve yasal olarak haklarıdır.

BUNLAR:

1)Anayasamız 42. Madde hükümleri.

2) 1219 sayılı tababet ve şuabatı san’atlarının tarzı icrasına dair kanun un ek 13 maddesinde Klinik psikolog şartlarına haiz olduğu ilgi kanunla hükme bağlanmıştır.

3) Ayrıca Yüksek Öğretim kurumu Başkanlığının 10.04.2019 tarih ve E28648 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına gönderdiği yazıda, Psikolojik danışma ve Rehberlik lisans programının Psikoloji lisans programına denklik yazısı

4) Sağlık bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel müdürlüğünün 2019 tarih ve 73686883-045.99 sayılı 81 yazısında, Klinik Psikolog tanımı yapılmış ve Klinik psikoloji yüksek lisans yapan Psikolojik Danışma ve rehberlik lisans mezunları ile psikoloji lisans mezunlarının olduğu 1219 saylı tababet ve şuabatı san’atlarının tarzı icrasına dair kanun dayanak gösterilerek Sağlık bakanlığı teşkilatlarına dağıtımlı yazısı

5-Psikolojik Danışma ve Rehberlik Psikoloji bilimi alt bilim dalıdır. Amerikan psikoloji Birliği (Aca) ve Türkiye Akademik psikoloji literatüründe 54 alt alandan birisi olarak kabul edilmektedir. Psikolojik Danışma ve rehberlik Lisans programı psikoloji alanı ders kredi yoğunluğu (93 kredi saat)

6- Psikolojik Danışma ve Rehberlik Lisans programı ders içeriği, klinik Psikoloji yeterlilik ve yetkinlik yasal tanımı doğrultusunda yüksek lisans öğrencisi olarak kabul edilmek için gerekli yetkinliğe ve yeterliliğine haizdir.

7- 20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Lisans üstü eğitim ve öğretim yönetmeliği hükümlerine aykırılık vardır. Klinik yüksek lisans programına Psikolojik danışma ve rehberlik mezunlarının alınmaması ile ilgili hüküm yoktur

BUNA GÖRE;

Klinik psikoloji yeterlilikleri ve temel dersleri ile ilgili lisans düzeyinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Lisans Programı ders içeriği yeterlidir. Psikoloji lisans programı ile Temel psikoloji ve alan dersleri Yukarıda belirttiğimiz Yüksek öğretim Kurumu Başkanlığı Kararına göre denkliği bulunmaktadır.

Ülkemizde Yüksek lisans ve doktora programlarına disiplinler arası öğrenci katılımlarının yapılması Yüksek öğretim kurumu tarafından desteklenmektedir.Kaldı ki Psikolojik Danışma ve Rehberlik Lisansı Psikoloji Bilimi içerisinde bir alt alandır ve klinik psikoloji ve diğer psikoloji yüksek lisansları ülkemiz ve dünya akademi ve bilimsel çalışmalarında alan içi olarak alt bilim dalı olarak kabul edilmektedir . Psikoloji alanı yüksek lisanslarına Psikolojik danışma ve rehberlik diploma yeterliliği ile öğrenci almaktadır.

Klinik psikoloji Yüksek Lisans için Psikolojik Danışma ve rehberlik Lisans programında verilmediği düşünülen dersler varsa ki belirli bir hazırlıkla verilebilirken engellenmesi Anayasal, Akademik, bilimsel ve yasal dayanaklara aykırıdır..

Klinik psikoloji ve diğer psikoloji yüksek lisanslarına kabul şartlarında psikolojik danışma ve Rehberlik lisans programının alınmaması ile mezunlarımızın kanuni hakkı engellendiği ve akademik ve kanuni temelleri olmadığı açıktır.

Psikolojik danışma ve rehberlik mezunlarının bahsi geçen: resmi dayanak, akademik bilimsel çerçeve ve ders programı içeriğine rağmen; klinik psikoloji yüksek lisansa kabul edilmemesi, tamamen kişisel ve keyfi düşüncelerle alındığı belli olan ve bir lisans programına karşı husumet ve ötekileştirme taşıdığı açıkça belli olan kararlar olduğu ortadadır. Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans mezunlarına karşı ötekileştirme yok sayma anlamına gelmektedir. Mezunlarında mağduriyet oluşturmaktadır.

Psikolojik Danışma ve rehberlik lisans mezunlarının Mesleki gelişimlerine, Psikoloji biliminin gelişmesine, Alan içi bir lisans programı olmasına rağmen kabul edilmemesi düşüncesi mesnetsiz keyfi bir uygulamadır.

İki lisans programına baktığımızda Psikolojik danışma ve rehberlik lisans program içeriğinde bulunan ve alan dersi olarak kabul edilen yaklaşık 15 ders ve 43 kredi saat dersin psikoloji lisansında verilmediği ders programları karşılaştırıldığında açıkça görülecektir . Hal böyle iken psikoloji lisanslılar bu dersleri almadığı halde Psikolojik danışma yetkinliği ile ileri düzey ruh sağlığı hizmeti olan Pdr yüksek lisansına kabul edilirken;

Psikoloji lisans ders içeriğinde klinik psikoloji yüksek lisans için gerekli yetkinliğe sahip derslerin tamamını lisansta alan psikolojik danışma ve rehberlik mezunlarının Klinik psikoloji ve diğer Psikoloji yüksek lisanslara kabul edilmemesi bilimsel, akademik ve yasal olarak kabul edilmeyecek şekilde taraflı ve sübjektif bir durumdur. Üniversitenizin Psikolojik danışma ve rehberlik lisans programı, psikoloji lisans programı içeriği yetkinliği ve değeri açısından bilimsel ve yasal dayanakları göz ardı ettiği açıktır

ÖZETLE

Son günlerde klinik psikoloji yüksek lisansı ile ilgili bazı ard niyetli bilimsel ve akademik temellere aykırı ve Türkiye cumhuriyeti Anayasası, İlgili kanun ve yönetmeliklerine aykırı mesnetsiz, temel dayanaklardan yoksun kişisel yargı ve yorumlamalarla yapılan yorumlar yapılmaktadır.

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik derneği olarak Psikolojik Danışma ve rehberlik mezunları yetkinliği ve yeterliliği hizmet alanları noktasında bugüne kadar sürekli saldırıya ve tacize maruz kalmış Hizmet kadroları talan edilmiş, hizmet alanlarına eğitim almamış yetkin olmayan başka mezunların atanarak ehliyet ve liyakatın yok sayıldığını hepimiz bilmekteyiz.

Son dönemlerde klinik Psikoloji yüksek lisansına Pdr mezunlarının alınmasına şovenist mesleki taassup ,ile pdr alanını öteleyen kişi veya hocaların yönlendirmesi ile bazı üniversitelerde pdr mezunlarının alınmaması Bilime ruh sağlığına ve yasalara aykırıdır.

PDR- Psikolojik danışma ve Rehberlik mezunlarının Klinik psikoloji yeterliliği Sağlık bakanlığı, Tababet kanunu ve İlgili hükümlerde açıkça belirtilmektedir .

Bu noktada derneğimiz bu ayırımcılığı yapan mezunlarımızın haklarını yok sayan üniversitelere resmi talebini iletmiş ilgili üniversiteler gerekli düzenlemeyi yapmadıkları takdirde idari dava sürecine girileceği belirtilmiştir.
Diğer Ruh sağlığı meslek mensupları ve meslek örgütlerinin bilimsel, yasal hükümlere saygı duyması Psikolojik danışma ve rehberlik mesleki yetkinliği konusunda bilgi sahibi olarak yaklaşımda bulunmaları değerlidir.

TÜRK PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK DERNEĞİ